Pierwsza linia kolejowa z Jaworzyny Śląskiej kończyła się w widłach dwóch dróg: drogi na zachód do Tomkowej (dzisiejsza ul. Kanonierska) i drogi na północ do Wierzbnej (dzisiejsza ul. Łukasińskiego). Było to poza obszarem Twierdzy Świdnickiej w odległości ok 150 m od Fortu Jawornickiego i tylko 100 m od Bariery Kapturowej - do świdnickiego rynku było stąd ok. 600 m. Władze wojskowe postawiły na swoim i nie dopuściły do przeprowadzenia linii kolejowej przez obszar twierdzy, narażając Towarzystwo Kolei Wrocławsko-Świdnicko-Świebodzickiej na dodatkowe koszty, gdyż część linii wraz ze stacją końcową w Świdnicy miała się okazać inwestycją tymczasową.
Ostatni - nieistniejący odcinek tej linii - dokładnie 1 km zaczynał się w wykopie, w miejscu gdzie od 1855r r. linia skręca na południe i przebiega jak dotychczas, prostolinijnie stopniowo tracąc wysokość z 235 m do 231 m npm. (z uwagi na konfigurację terenu zrealizowano to następująco: wykop - ca. 190m, lekki nasyp - ca. 380m, mostek kolejowy nad potokiem Wapienniczka -ca 40 m, lekki nasyp -ca. 90 m i stacja ca. 300 m). Pierwsza stacja kolejowa w Świdnicy była stacją czołową, jak każda z trzech ówczesnych stacji docelowych Kolei Świebodzickiej. Pierwszy dworzec tymczasowy był konstrukcją drewnianą - przeniesiono go w 1855 roku na Plac Grunwaldzki, ale czy jest to ta konstrukcja która stała do początku XX wieku - tego nie wiemy, gdyż nie znamy jego wizerunku. Wiadomości na temat najstarszego świdnickiego dworca przynosi opracowanie głównego inżyniera spółki BSFE Cochiusa z 1845 roku, choć nie ma żadnych ilustracji. Można jednakże wysnuć pewne wnioski na podstawie porównania kosztów budowy wszystkich dworców Kolei Świebodzickiej. W zestwieniu wygląda to następująco:
- Dworzec Świebodzki we Wrocławiu — 151.995 talarów
- ...
- Dworzec w Świebodzicach — 104.892 talarów
- Dworzec w Świdnicy — 43.778 talarów
(wyżej wymienone koszty obejmują także budynki gospodarcze, lokomotywownie, wagonownie, perony, studnie z wodą, tory, zwrotnice, urządzenia sygnalizacyjne, drogi dojazdowe itp.)
W przypadku stacji w Świdnicy założono:
- wzniesienie budynku dworca z peronem,umeblowanie poczekalni,urządzenie biura,zakup i ustawienie zegara,wykonanie oświetlenia wewnętrznego i zewnętrznego budynku oraz wyposażenie go we wszystkie niezbędne elementy — łącznie 23.438 talarów,
- budowa magazynu towarowego i biura ekspedycyjnego wraz z zakupem niezbędnych sprzętów (utensyliów) — łącznie 6.715 talarów, - ułożenie torów bocznicowych o długości 442 m, czterech rozjazdów, dwóch budek dla zwrotniczych, tarcz sygnalizacyjnych i latarni -łącznie 4.250 talarów,
- zamontowanie obrotnicy wraz z kanałem do czyszczenia rusztów i rampą rozładunkową -łącznie 2.230 talarów,
- budowa wagonowni dla sześciu wagonów osobowych pochłonęła 1.588 talarów,
- budowa dziedzińca gospodarczego - 645 talarów,
- wykopanie i urządzenie studni - 643 talary.
Stosunkowo skromna ranga pierwszego świdnickiego dworca wśród pozostałych stacji Kolei Świebodzickiej wynika także z faktu, że nie posiadała lokomotywowni. Na stacji byli zatrudnieni: inspektor, czyli ktoś w rodzaju dzisiejszego zawiadowcy stacji (400), kasjer biletowy (250), ekspedient bagażowo-towarowy (240), sprzątacz (144), portier (120), wagonowy (120), pakowacz (120), czterech zwrotniczych (po 120) i czterech przetokowych (pchaczy wagonów; po 108). Liczby w nawiasach oznaczają wielkość rocznych zarobków wyrażoną w talarach. Służbowe uniformy przysługiwały inspektorowi, portierowi i zwrotniczym. Ponadto inspektor posiadał mieszkanie służbowe.
Na stacji istniała restauracja - świadczy o tym choćby ogłoszenie zamieszczone w „Schweidnitzer Kreiss–Blatt” z 1844 roku na s. 136, donoszące o przetargu na jej dzierżawę od chwili otwarcia linii do 1 X 1845.
[opracował: Kanonier.DSW 21.07.2009r. w 165 rocznicę tej linii kolejowej :) ]
--------------------------------------------------------------
Bibliografia:
Andrzej Scheer „150 lat kolei w Świdnicy na tle kolei śląskiej” Rocznik Świdnicki 1994, s. 28-98.
Andrzej Scheer „Zapomniane linie kolejowe w woj. wałbrzyskim" Rocznik Świdnicki 1984, s. 38-98.
Plan twierdzy świdnickiej 1849,Atlas historyczny miast polskich,tom IV:Śląsk,zeszyt 5:Świdnica,Uniwersytet Wrocławski 2008.